واژه‌های چه، عجب، چقدر و مانند آنها وقتی در کنار اسم نباشند و معنی تعجب و شگفتی را برسانند، ضمیر تعجب خوانده می‌شوند. در ادامه مثال‌ها و کاربردهای ضمیر تعجب را به تفصیل بررسی می‌کنیم.
دستورنویسان، ضمیر را با توجه به معنایی که دارند و یا مرجع ضمیرشان به انواع مختلفی تقسیم کرده‌اند. به ضمیر مشترک و ضمیر شخصی در بیشتر کتاب‌ها اشاره شده اما درباره ضمیر اشاره، ضمیر پرسشی، ضمیر مبهم و ضمیر تعجب، اختلاف نظر وجود دارد.
یوتایپ | آموزش تایپ ده‌انگشتی
در اینستاگرام، کلی مطالب آموزشیِ جالب و مفید برایتان داریم 
اختلاف نظرها حکایت از تفاوت نگاه دستوردانان دارد، عده‌ای از آنها ضمیر را از کنایات می‌دانند و عده‌ای دیگر گروه مستقلی از کلمات، بنا به این که هر گروه ضمیر را چگونه تعریف کرده‌اند، دسته‌بندی‌هایشان نیز متفاوت بوده است. برای مثال ضمیر تعجب که موضوع این مقاله است یا ضمیر مبهم، مرجع ضمیرشان مستقیم نیست؛ اما از آنجا که اگر به همراه اسم نباشند معنای صفتی ندارند و وظیفه معنا بخشیدن به اسم معنا را به عهده دارند، به همین دلیل دستورنویسان آنها را در دسته ضمیرها قرار داده‌اند.
ضمیرهای تعجب کدامند؟
واژه‌های چه، عجب، چقدر و مانند آنها وقتی در کنار اسم نباشند و معنی تعجب و شگفتی را برسانند، ضمیر تعجب خوانده می‌شوند؛ برای نمونه:
به به چه عجب!
به به چه از این بهتر!
نکته: کلماتی که تعجب را می‌رسانند اگر همراه اسم بیایند، صفت هستند که برای بیان چگونگی و کیفیت و کمیت موصوف به کار می‌روند.
به به! چه سعادتی! صفا آوردید.
کاربرد ضمیرهای تعجب
ضمیرهای تعجب مانند سایر ضمایر، جانشین اسم هستند و نقش‌های اسم را می‌پذیرند. این ضمیرها از میان نقش‌های دهگانه نهادی، مسندی، مفعولی، متممی، ندایی، تمیزی، قیدی، وصفی (صفتی)، مضاف‌الیهی(اضافی) و بدلی که انوری و گیوی در کتاب دستور زبان فارسی خود برای اسم قائل شده‌اند، در نقش‌های زیر به کار می‌روند:
۱ـ نهادی
حالا به دست آدم خبره افتاده، خوب چه بهتر!
حاجی آقا، صادق هدایت
۲ـ مفعولی
دیدی که فلک به ما چه‌ها کرد!
۳ـ وصفی
چه زن نازنینی! یادش گرامی!
۴ـ قیدی
چه خوش بی مهربانی هر دو سر بی
دفتر اشعار، بابا طاهر
که یک سر مهربانی دردسر بی
توی دستت چند انگشت داری؟
تایپ ۲ انگشتی و ۴ انگشتی مبتدی و کُنده. تایپ ده‌انگشتی رو ساده و حرفه‌ای یاد بگیر.
برای شروعِ رایگانِ آموزش اینجا کلیک کن