صواب یا ثواب؟ کدام را بنویسیم؟

باتوجه ‎به وجود نویسه‌های هم‌آوا در زبان فارسی اشتباه ‌نوشتن واژه‌هایی که از نظر آوایی با هم برابرند و در معنا متفاوتند، دور از انتظار نیست. یک نمونه از واژه‌هایی که در آوا شبیه و در معنا متفاوتند؛ دو واژه صواب و ثواب است. در این مقاله به بررسی دو واژه صواب و ثواب می‌پردازیم پس در ادامه با ما همراه باشید.

ثواب به چه معناست؟

این واژه در دستور زبان فارسی جایگاه و نقش اسم را دارد. ثواب ریشه‌ عربی دارد و از واژه ثوب مشتق شده است. ثواب در زبان فارسی به معنای اجر، مزد و پاداش است و در مقابل عِقاب و جزا قرار می‌گیرد.

utype_ir

یوتایپ | آموزش تایپ ده‌انگشتی

در اینستاگرام، کلی مطالب آموزشیِ جالب و مفید برایتان داریم

صفحه ما را ببینید

ثوابت باشد ‌ای دارای خرمن
اگر رحمی کنی بر خوشه‌چینی

حافظ

ثواب در معنای پاداشی که در آخرت در برابر کارهای نیک این جهان داده می‌شود به کار می‌رود.

ثواب روزه و حج قبول آن کس برد
که خاک در میکده عشق را زیارت کرد

حافظ

این واژه، در مجاز به معنی احسان و نیکی است.

من هم می‌بایست مدتی در این دنیا زندگی کنم و بکوشم تا ثواب‌کار باشم.

روزها، ندوشن

صواب یعنی چه؟

صواب از واژه عربی صوب ریشه گرفته است و در دستور زبان فارسی جایگاه و نقش صفت را دارد و به معنای بجا، مناسب، درست و پسندیده است و در مقابل خطا قرار می‌گیرد مثل راه صواب رفتن، طریق صواب پیمودن و سخن به صواب گفتن.

تا نیک ندانی که سخن عین صواب است
باید که به گفتن دهن از هم نگشایی

سعدی

صواب در زبان فارسی، گاهی در مقام اسم و به معنای کار درست و سخن درست به کار می‌رود؛

به نطق آدمی بهتر است از دواب
دواب از تو به گر نگویی صواب

سعدی

نکته: دواب به معنای جانور است. (لغتنامه دهخدا)

 و در پایان باید بگوییم که واژه صواب در متون کهن کاربرد بیشتری در مقایسه با کاربرد آن در زبان فارسی امروز داشته است؛ زیرا امروزه به‌ندرت می‌شنویم که راه صواب این است یا سخن صواب این چنین است؛ اما در مقابل ثواب هنوز کاربرد دارد و بسیار می‌شنویم این کار ثواب دارد. در ضرب‌المثل هم می‌گوییم:

رفتم ثواب کنم کباب شدم.

بنابراین باتوجه‌ به توضیحات بالا و با کمی دقت به معنای کلی کلام می‌توان صواب را از ثواب تشخیص داد. کد تقلب شناسایی املای صحیح ثواب و صواب هم عبارت زیر است؛

 صواب، کار درست و ثواب، پاداش کار درست است.

اگر به چنین مقالاتی درباره درست نویسی در فارسی علاقمندید توصیه می‌کنیم که دیگر مقالات موجود در بخش درست‌نویسی فارسی یا چگونه غلط ننویسیم را مطالعه کنید.