نمیشود که همه ما قرمه سبزی را دوست داشته باشیم و اینقدر بر سر املای آن اختلاف نظر وجود داشته باشد. در این مقاله بررسی میکنیم که کدامیک از اشکال املایی این کلمه صحیح است؟
پاسخ به این سوال کمی عجیب است اما باید بگوییم هر سه مورد تقریباً صحیح است. اینجا با یک کلمه چنداملایی مواجه هستیم. برای روشنتر شدن موضوع بیایید این کلمات را دقیقتر بررسی کنیم.
این کلمه از زبان مغولی وارد زبان فارسی شده است. شباهت تلفظ واو و -ُ در برخی کلمات باعث شده این اختلاف در کلمه قورمه و قرمه هم ایجاد شود. از طرفی دو املایی بودن واج ق نیز سبب شد برخی از فارسی زبانان این کلمه را با غ بنویسند.
در لغتنامه، برای هرکدام از کلمات زیر چنین معناهایی ثبت شده است؛
قرمه
این کلمه به صورت قرمِه یا قرمَه هم تلفظ میشود و مرکب است از گوشت خردکرده و سبزی و لوبیا و غیره است. قرمه سبزی.
و برای عبارت قرمه کردن نوشته شده است؛
تکه تکه کردن، قیمه کردن، خرد کردن.
مبتدی به نظر نرس!
تایپ ۲ انگشتی و ۴ انگشتی مبتدی و کُنده. تایپ دهانگشتی رو آسون ولی حرفهای یاد بگیر.
شروعِ رایگانِ آموزش تایپ دهانگشتیقورمه
این کلمه در لغتنامه، با تلفظ قورمَه ثبت شده است و اذعان داشته این کلمه در معنای مطلق گوشت بریان شده یا گوشت خشک شده به کار میرود. و به نقل از فرهنگ معین طرز تهیه آن را آورده است که؛
«گوشت بیاستخوان را خرد کرده با کمی آب بار کنند، نیمپز که شد نمک میزنند و پس از تمام شدن آب آن روغن دنبه را که جداگانه آب کردهاند با خلال پیاز میریزند تا خوب سرخ شود و روغن آن کف کند، سپس زمین گذاشته و پس از سرد شدن در کوزه لعابدار ریخته در کوزه را با کاغذی که در شیر داغ فروبردهاند، میبندند و در جای خنکی نگاه دارند.»
در ادامه این مدخل درباره تهیه غذاهایی با این انواع گوشت مانند بادمجان، زردک، هویج، سیب، خیار و ... اشاره شده اما درباره اینکه میتوان قرمهسبزی را به این روش طبخ نمود، حرفی به میان نیامده. میتوانید این مدخل را از طریق این لینک مطالعه بفرمایید.
غرمه
ذیل مدخل این کلمه در فرهنگ نظام نوشته شده است:
«خورشی است که با گوشت و بقولات پخته می شود و اقسام دارد، مثل غرمه سبزی و غرمه به و غرمه کدو. احتمال میرود این لفظ، قورمه (به قاف) و ترکی باشد که بهمعنی کباب است لیکن ممکن است قورمه ترکی از غرمه فارسی گرفته شده باشد.»
بالاخره کدامیک از این کلمات درست است؟
در پاسخ به این سوال، شاید بد نباشد که نگاهی به میزان جستجوی فارسیزبانان در وب بیندازیم.
همانطوری که مشاهده میکنید، فراوانی جستجوی قورمه سبزی بیشتر است اما با توجه به معانیای که برای هرکدام از کلمات مطرح شد، بهنظر میرسد که در نوشتار بهتر است که درباره غذایی که با گوشت، حبوبات و سبزی درست میشود از واژه قرمه استفاده کنیم.
دیروز برای ناهار قرمهسبزی داشتیم.
اما وقتی مقصود گوشت خشک یا نمکسود شده است و یا معنای ریز ریز کردن از آن استنباط میشود، از واژه قورمه استفاده کنیم.
آنقدر از دستش عصبانی بودم که دوست داشتم قیمهقورمهاش کنم.
کلمه غورمه هم با توجه به ظاهری ترکی مغولی که دارد بهتر است کمتر استفاده شود؛ زیرا همان معنا را ما از کلمه قورمه میتوانیم اراده کنیم.
حالا که املای خورش قرمهسبزی را آموختید، سری هم به مقاله خورش یا خورشت بزنید و ببینید که باید بنویسید خورشت قرمه سبزی یا خورش قرمه سبزی؟