کرد و نمود؛ دو فعل پرکاربرد که به جای همدیگر به کار می‌روند

کرد و نمود از افعال پرکاربرد در زبان فارسی به شمار می‌روند. حتما برای شما هم پیش آمده است که هنگام نوشتن یک متن شک کرده‌اید که باید از واژه کرد استفاده کنید یا نمود؟ تعدادی از این افعال عبارتند از:

معرفی کرد/ معرفی نمود
ارسال کرد/ ارسال نمود
شرکت کرد/ شرکت نمود
آسان کرد/ آسان نمود
دخالت کرد/ دخالت نمود
و بسیاری از مثال‌های دیگر...

جالب است بدانید که در گذشته هم نویسندگان و شاعران از نمود به‌جای کرد استفاده می‌کردند؛ مثلاً در این بیت از حافظ شیرازی می‌خوانیم:

آنچه سعی است من اندر طلبت بنمودم
آن‌قدر هست که تغییر قضا نتوان کرد

در این بیت، برای پرهیز از تکرار، بنمودم به‌جای کردم استفاده شده است. بنابراین استفاده از نمود به‌جای کرد غلط نیست؛ اما اگر بخواهیم در معنا دقت کنیم، از نظر معنایی بهتر است از فعل کرد استفاده شود.

متاسفانه امروزه کاربرد نمودن از کردن بیشتر شده و اقبال عمومی به این واژه نسبت به گذشته افزایش یافته است و احتمالا دلیلش این است که اغلب فکر می‌کنند که کلمه نمود از کرد محترمانه‌تر است. ما بارها در رسانه‌ها شنیدیم که می‌گویند:

آثار خود را به نشانی ما ارسال نمایید.
رئیس‌جمهور در جلسه رسمی هیات دولت شرکت نمود.

بهتر است در این دو جمله کرد جایگزین شود یعنی بنویسیم:

آثار خود را به نشانی ما ارسال کنید.
رئیس‌جمهور در جلسه رسمی هیات دولت شرکت کرد.

و اما تفاوت کرد با نمود چیست؟

کرد با نمود از نظر معنایی متفاوت است. نمودن یعنی نمایش‌دادن که با کردن در معنای انجام‌شدن کار مترادف نیست؛ اگرچه، بعضی از استادان زبان فارسی معتقدند که برای جلوگیری از تکرار فعل کرد، دو فعل فرمود و نمود رایج شد. با این همه نمودن یعنی نمایش‌دادن و در فعل‌های مرکب ارسال نمود و شرکت نمود مفهوم درستی را نمی‌رساند.

با همین استدلال ما توصیه می‌کنیم که اگر دست‌به‌قلم هستید و به درست‌نویسی اهمیت می‌دهید، تلاش کنید که فقط در شرایط خاص نمود را به‌جای کرد استفاده کنید؛ مثلا اگر در چند جمله پی‌درپی از از فعل کرد استفاده کردید، می‌توانید یکی از آنها را به نمود تبدیل کنید که از تکرار جلوگیری کنید و متن شما از یکنواختی دربیاید.

جالب است بدانید که کلمات دیگری هم در فارسی هستند که به‌جای همدیگر به کار می‌روند که توصیه می‌کنیم لیست آنها را در مقاله مروری بر کلمات مشابه که به غلط به جای همدیگر به کار می‌روند بخوانید.