نقطه (.) و نقش و کاربرد آن در نگارش فارسی

نقطه نشانه‌ای است که در انتهای همه‌ جملات به جز جملات پرسشی و تعجبی می‌آید. به بیان دیگر نقطه نشانه‌ درنگ طولانی و ختم کلام است. این نشانه در زبان انگلیسی Period یا Full Stop گفته می‌شود.

کاربرد نقطه در نگارش فارسی

پایان جمله

مهمترین و اصلی‌ترین کاربرد نقطه، پایان جمله است. در پایان جمله نقطه گذاشته می‌شود؛ مگر این که جمله به علامت سؤال یا تعجب ختم شود.

روزگار همیشه بر یک قرار نمی‌ماند.

برای ریشه‌کنی ویروس کرونا در خانه بمانید.

پس از پاسخ‌های کوتاه یا کلماتی که نقش جمله دارند

دیگر کاربرد نقطه در نگارش فارسی پس از پاسخ‌های کوتاه یا کلماتی است که به تنهایی نقش یک جمله را دارند.

ـ سال نو به مسافرت می‌روی؟
- نه.

در پایان ذکر منبع در پژوهش علمی و کتاب

بیضایی، بهرام، «نمایش در ایران»، تهران، نشر روشنگران و مطالعات زنان، 1385.

پس از حرف یا حروف اختصاری و مخفف

ه.ق. (هجری قمری)
ب.م. (بعد از میلاد)

در صورتی که حروف اختصاری شناخته‌شده باشد، می‌توان نقطه‌ پس از حرف پایانی را نگذاشت.

ه.ق به جای ه.ق.

نکته: وقتی از مخفف یک عبارت یک کلمه ساخته شده و سرهم نوشته شود، نیازی به نقطه نیست. مانند:

ناجا (نیروی انتظامی جمهوری اسلامی) مسئولیت امنیت شهرها را بر عهده دارد.

همچنین عبارت‌های مخفف دعایی نیازی به نقطه ندارند. این نمونه‌ها درون پرانتز می‌آیند.

(س) مخفف سلام‌ الله علیها است.

(ع) مخفف عبارت دعایی علیه‌السلام است.

پس از شماره‌گذاری اجزای یک موضوع

گاهی برای شمارش اجزای یک موضوع یا بیان بندهای مختلف، از نقطه استفاده می‌شود. برای این مورد ممکن است با توجه به شیوه‌نامه آن نوشتار، از نقطه، خط تیره یا پرانتز بسته بعد از عدد یا حروف و یا هر چیزی که برای شمارش اجزای موضوع به کار می‌رود استفاده شود.

1.            الف)              A ـ
2.            ب)                B ـ

درج فاصله در قبل و بعد از نقطه

نقطه مانند اغلب نشانه‌های تکی، به کلمه‌ی قبل از خود می‌چسبد و از کلمه‌ی بعد از خود یک فاصله دارد.

بر این پهنه‌ خاک چیزی هست که به رغم ما ادامه می‌دهد. نفس بودن به راستی موکول به بودن ما نیست.

استثنا درباره حروف اختصاری

درباره درج نقطه پس از حروف اختصاری، اگر چند حرف پشت سر هم بیایند، این نقطه‌ها به حرف قبل و پس از خود خواهد چسبید و تنها پس از نقطه آخرین حرف، یک فاصله درج می‌شود.

چه جاهایی نباید از نقطه استفاده کنیم؟

پس از پانوشت‌های تک‌واژه‌ای

تکه‌چسبانی

پس از تیترها

راه‌هایی سرعت بخشیدن به نوشتن مقاله

1- داشتن نظم و ساختار ذهنی
2- دسته‌بندی منابع
3- فیش‌برداری منظم
4- تایپ ده‌انگشتی

ذیل شرح عکس، جدول، نمودار و زیرنویس تصاویر

نمودار فروش شهریورماه