اسم ذات و اسم معنی از انواع اسم هستند. اسم کلمهای است که برای تشخیص اشیا، افراد و حیوانات از هم، تعریف میشود و مانند انواع دیگر کلمه در زبان فارسی بر اساس ساختار، معنا و دلالت بر گروه یا گروهای اسمی میتواند تقسیم شود که اسم ذات و معنی از جمله آنها هستند.
اسم ذات
به اسمهایی گفته میشود که قابل رویت، ارجاع و حتی قابل لمس باشند و وجودشان به چیز دیگری وابسته نباشد؛ برای مثال کلمه دیوار قابل ارجاع و قابل رویت است؛ مانند کلماتی دیگری چون:
میز، یخچال، لوستر، در، فرش
پس به طور کلی میتوانیم بگوییم که نام اشیا، داروها، گیاهان، جایها، ابزارها، حیوانات و دیگر محسوسات از اسمهای ذات هستند.
اسم معنی
اسم معنی بر خلاف اسم ذات است و بر یک مفهوم دلالت میکند. مثلا کلمهای مانند هوش که نام صفتی در انسان است و قابل رویت و ارجاع نیست و نمیتوان آن را لمس کرد. اسمهای معنی معمولا وجودشان در کنار چیزی دیگر نمود پیدا میکند و نام حالت یا صفتی هستند.
علم، آزادگی، وقار، دانش، ایثار، بخشش، دیو
چنانکه میبینید مصداق این اسمها به خودی خود و مستقل در خارج از ذهن وجود ندارد و وجود آنها وابسته به وجود شخص یا چیز دیگری است و تا مفهوم دیگری در کنارش نباشد، نمیتوانیم وجود آنها را درک کنیم. واژههای علم، ایثار، دانش و بخشش از صفتهای انسان هستند و اگر انسانی نباشد که این صفات در وجودش هستی یابد، آنها معنایی ندارند.
اسمهای معنی را میتوان به اقسامی دستهبندی کرد:
۱ـ نامآواها
یعنی اسمهایی که انسان برای صدایهای طبیعت، انسان، حیوان و محیط اطراف انتخاب کرده مانند:
عرعر، شرشر، چکچک، ملچ ملوچ، پچپچ
۲ـ اسمهایی با مفهوم زمان
شب، روز، فردا، پیرارسال، پسفردا
۳ـ اسمهای بینبین
این اسامی در مرز اسم ذات و معنی قرار دارند، یعنی هم میتواند محسوس باشد هم نامحسوس، مانند:
بو، گرسنگی، تشنگی
۴ـ اسمهایمصدر
اسم مصدر، کلمهای است که با وجودِ نداشتنِ نشانههای مصدر، معنای مصدری دارد، مانند:
نیکی، خنده، جوش، خیز، عقدکنان، باخت، خوانش
5- مصدر
مصدر، اسمی با ریشه فعلی است که زمان، شمار و شخص ندارد و تنها مفهوم اصلی آن را میرساند. علامت آن ن در آخر کلمه است، مانند:
اندیشیدن، برخاستن، دیدن، گفتن، آمدن
نکته: مشخص کردن بعضی از اسمهای ذات و معنی به عقاید خاصی گره خورده است، برای مثال اسمهایی چون جن و پری و فرشته بسته به عقاید افراد میتواند ذات یا معنی باشد. این کلمات از نظر کسانی که به آن اعتقاد ندارند، معنی و از نظر کسانی که به آن اعتقاد دارند اسم ذات است.
عدهای از دستورنویسان اسم ذات و معنی را به دلیل ماهیت فلسفی و منطقی در مقوله دستور نیاوردهاند. اما به توجه به این که در برخی کتاب دستور ذکر شده، ما در بخش دستور زبان فارسی پایگاه دانش یوتایپ به آن اشاره کردیم.
توی دستت چند انگشت داری؟
تایپ ۲ انگشتی و ۴ انگشتی مبتدی و کُنده. تایپ دهانگشتی رو ساده و حرفهای یاد بگیر.
برای شروعِ رایگانِ آموزش اینجا کلیک کن