شکسته نویسی ضمیرهای شخصی پیوسته در کلماتی مثل پایاننامهمون، رشتهمون، بدنمون و ... میتونه اغلب ما رو دچار تردید کنه. در این مقاله سعی میکنیم قواعد گفتاری نویسی ضمیرهای شخصی پیوسته رو دستهبندی کنیم.
برای شروع بیاین از شناخت ضمیر شخصی بگیم؛
ضمیر شخصی ضمیریه که مثل بقیه ضمیرهای دیگه به جای اسم و گروه اسمی میشینه و مثل فعل، به تناسب با گوینده عوض میشه. مثل؛
کتابم، کتابش، کتابت، کتابمان، کتابتان، کتابشان
همونطوری که میبینین -َم، -َش، -َت، -ِمان، -ِتان و -ِشان ضمیرهای شخصی پیوسته هستن که به کلمه چسبیدن و مالکیت رو بهخوبی مشخص میکنن.
برای شناختن انواع ضمیر شخصی (متصل و منفصل) و کارکردهای اون، توصیه میکنیم مقاله ضمیر شخصی چیست؟ رو مطالعه کنین.
شکل گفتاری ضمیرهای شخصی پیوسته
به مثال زیر دقت کنین؛
کتابم، کتابش، کتابت، کتابمون، کتابتون، کتابشون
-َم، -ِش، -ِت، -ِمون، -ِتون و -ِشون
هرکدوم از این ضمیرها در وصل شدن به کلمههایی که مختوم به حروف متفاوتی هستن، میتونن رسمالخط مختلفی داشته باشن. نگاه کنین؛
۱- واژههای مختوم به حروفی مثل ب، پ، ر، ه، د، ...
در چنین واژههایی ضمیر شخصی متصل باید به کلمه بچسبه؛
راهم، راهت، روهش، روهمون، روهتون، روهشون
شاهم، شاهت، شاهش، شاهمون، شاهتون، شاهشون
کاردم، کاردت، کاردش، کاردمون، کاردتون، کاردشون
میخواستم سیب پوست بکنم ولی کاردم گم شد.
۲- واژههای مختوم به ای /i/
صندلیم، صندلیت، صندلیش، صندلیمون، صندلیتون، صندلیشون
همشاگردیم، همشاگردیت، همشاگردیش، همشاگردیمون، همشاگردیتون، همشاگردیشون
این همشاگردیت جدیده؟
3- واژههای مختوم به اِی /ey/
کلماتی مثل نِی، مختوم به اِی هستن و تو شکسته نویسی به شکل زیر با ضمیر شخصی پیوسته ترکیب میشن.
نیم، نیت، نیش، نیمون، نیتون، نیشون
نیَم رو از تو کیفت درار.
لازمه این نکته رو تذکر بدیم که این رسمالخط ممکنه به نظرتون عجیب باشه؛ اما دقت داشته باشین که در نوشتن این کلمات باید بین کلمه مختوم به اِی و ضمیر شخصی پیوسته، از نیم فاصله استفاده کنین؛ چرا که چسبوندن این کلمات باعث بدخوانی میشه و معنای کلمه رو میتونه متفاوت کنه. ببینین:
نیَم، نیَت، نیَش، نیَمون، نیَتون، نیَشون
4- واژههای مختوم به واو با صدای اُ /o/
کلماتی مثل مانتو، پالتو، کادو مختوم به صدای اُ هستن و به این شکل به ضمیرهای متصل شخصی میپیوندن؛
مانتوم، مانتوت، مانتوش، مانتومون، مانتوتون، مانتوشون
هنوز مانتوشون رو اتو نکردم.
5- واژههای مختوم به واو با صدای او /u/
واو در آخر کلماتی مثل آرزو که مختوم به صدای او هستن، در هنگام پیوستن به ضمیرهای متصل شخصی، حرکتهای -َ و -ِ خود رو از دست میدن.
آرزوم، آرزوت، آرزوش، آرزومون، آرزوتون، آرزوشونرزوآر
آرزوش این بود که قبل از مرگش تو رو ببینه.
6- واژههای مختوم به های بیان حرکت
چنین واژههایی صدای اِ /e/ میدهند. مثل کلمات، نامه، خانه، خامه و ...
ضمیر شخصی پیوسته در این کلمات هم مثل واژههای مختوم به اِی /ey/ که در مورد سوم گفتیم، با نیمفاصله باید نوشته شه. دقت کنین؛
نامهم، نامهت، نامهش، نامهمون، نامهتون، نامهشون
پارسال همین موقع بود که خونهمون آتیش گرفت.
7- واژههای مختوم به صدای آ
بابا، خطا، صفا، وفا و ... مختوم به آ هستن که در اتصال با ضمیرهای شخصی به این شکل نوشته میشون؛
خطام، خطات، خطاش، خطامون، خطاتون، خطاشون
اگر نتونم از خطاش چشمپوشی کنم، دیگه نمیتونم باهاش زندگی کنم.
8- واژههای مختوم به ؤ
واژههای مختوم به ؤ مثل؛ لؤلؤ
لؤلؤم، لؤلؤت، لؤلؤش، لؤلؤمون، لؤلؤتون، لؤلؤشون
البته این واژهها در فارسی کمتر استفاده میشن و مترادفهایی دارن که بهتره از همونها استفاده کنیم. مثلا به جای لؤلؤ بگیم مروارید. اما گاهی تو گویشهای محلی یا زبانهای خاصی که در داستاننویسی یا نمایشنامهنویسیها به کار میره، مجبوریم از اون استفاده کنیم و باید رسمالخط صحیحش رو به کار ببریم.
9- واژههای مختوم به أ
خلأ و مبدأ مختوم به أ هستن و در گفتاری نویسی مثل واژههای مختوم به ؤ نوشته میشن.
مبدأم، مبدأت، مبدأش، مبدأمون، مبدأتون، مبدأشون
چه جالب که مبدأمون یکی بوده!
10- واژههای مختوم به ء
در واژههایی مثل کلمه جزء، همزه به ئ تبدیل میشه و بعد ضمیر شخصی پیوسته به اون میچسبه.
جزئم، جزئت، جزئش، جزئمون، جزئتون، جزئشون
هنوز به جزئش نرسیدم؛ چه برسه به کلش.
اگر در این مقاله شبههای برای شما وجود داشت یا مثال کاربردیتری به ذهنتون اومد، لطفا در بخش نظرات برای ما بنویسید تا با کمکتون این مقاله پربارتر بشه.