
علامت تعجب علامتی است که برای بیان تعجب، حیرت، تأکید، دستور، استهزاء و به طور کلی جملاتی که بار و یا فشار عاطفی دارند، در نگارش فارسی به کار میرود. در زبان انگلیسی به این علامت Exclamatin Mark گفته میشود.
موارد استفاده از علامت تعجب در نگارش فارسی
تعجب و حیرت
مثال
چه هوای پاکی!
عجب روزگاری شده!
تحسینِ همراه با تعجب
مثال
موهایی به رنگ شبق داشت!
هنوز مانده تا پدرت را بشناسی!
به به! نمایشی بسیار دیدنی بود!
جمله یا عبارت امری یا دستوری که با اخطار و تأکید همراه است
مثال
ایست! بیحرکت!
همه رأس ساعت 3 در جلسه حاضر باشند!
به عنوان علامت ندا و برای خطاب قرار دادن
مثال
آهای! با توام!
استاد! ممکن است کمی به من فرصت بدهید؟
پس از شبهجملهها و جملههای بیفعل
مثال
چشم ما روشن!
وه! چه زیبا!
طعنه و کنایه
برای جلب توجه خواننده، هنگامی که کلمه یا جملهای به طعنه و کنایه بیان شده باشد، میتوان از علامت تعجب استفاده کرد.
مثال
چه عجب! دیرتر تشریف میآوردید!
استفهام انکاری یا پرسش منفی
در پایان جملاتی که استفهام انکاری یا پرسش منفی هستند گاهی علامت تعجب میآید.
استفهام انکاری به جملهای گفته میشود که در ظاهر به صورت سؤالی مطرح میشود؛ اما منظور از طرح آن گرفتن پاسخی نیست. در واقع به نوعی پاسخ آن درون خودش وجود دارد و میخواهند مفهوم، خبر و یا دستوری را با تأکید بیشتری بیان کنند.
مثال
کسی چه میداند!
مور، چه میداند که بر دیواره اهرام میگذرد یا بر خشتی خام!
گاهی علامت تعجب، پس از علامت سؤال میآید؛ در چنین مواقعی منظور پرسشِ همراه با حیرت است
گاهی علامت تعجب، پس از علامت سؤال میآید؛ در چنین مواقعی منظور پرسشِ همراه با حیرت است
مثال
راست میگی؟! واقعأ؟!
نحوه تایپ علامت تعجب (!)
در صفحه کلید فیزیکی، برای تایپ علامت تعجب دکمه shift و عدد 1 (shift + 1) را با هم بفشارید.
در اکثر کیبوردهای لمسی، با گرفتن و نگه داشتن دکمه نقطه(.) به علامت تعجب دسترسی خواهید داشت.
فاصلهگذاری
همانند دیگر نشانه های ویراستاری تک، در زمان درج علامت تعجب، این علامت به حرف قبل از خود میچسبد و از حرف پس از خود یک فاصله میگیرد.