کاربرد علامت ستاره (*)

علامت ستاره در نگارش فارسی در جاهایی به کار می‌رود که نویسنده بخواهد توجه خواننده را به نکته‌ای جلب کند. معادل این نشانه در زبان انگلیسی واژه asterisk است.

کاربرد ستاره در نگارش فارسی

برای ارجاع به زیرنویس

هر گاه در میان متن، بر روی کلمه‌ای و یا در کنار آن از علامت ستاره استفاده شود، به این معنی است که توضیح تکمیلی برای آن عبارت و یا کلمه در زیرنویس وجود دارد.

گاهی ممکن است بخشی از یک جدول یا یک نمودار نیازمند توضیح باشد. در چنین مواقعی ممکن است یک ستاره در آن بخش گذاشته شود، و توضیح مربوط به آن در زیر آن جدول یا نمودار بیاید.

اگر تعداد این موارد در یک صفحه یا یک جدول یا نمودار بیش از یک مورد باشد، می‌توان برای آن‌ها به ترتیب، از یک ستاره، دو ستاره، و سه ستاره استفاده کرد.

نمونه درخشان دیگر کارهای ساخت‌گرایان، کار پروپ^* است. پروپ به مطالعه ساختارگرایانه در قصص فولکلوریک روسی پرداخت و کتاب ریخت‌شناسی قصه‌های پریان را (که به فارسی ترجمه شده است) در 1928 در روسیه به چاپ رساند.

* ولادیمیر یاکُف لَویچ پُروپ در 1895 در سن‌پطرزبورگ به دنیا آمد و در 1970 درگذشت. استاد زبان آلمانی و مردم‌شناسی دانشگاه لنینگراد بود.

نقد ادبی، دکتر سیروس شمیسا، صفحه 210

نکته: در بیشتر مواقع، برای درج پاورقی در صفحات، استفاده از اعدادِ بالانویس شده بر درج ستاره ارجحیت دارد.

اسطوره (Myth‎)¹ داستان‌های کهنی است که زمانی در نزد اقوام باستانی حقیقت تلقی می‌شده است اما امروزه جنبه افسانه‌ایی یافته و کسی بدان‌ها باور ندارد. چنان که این معنا، از خود لغت اسطوره که با History و Story یکی است برمی‌آید. اسطوره زمانی تاریخ (هیستوری) بوده است و امروزه، جنبه داستانی (استوری) یافته است.

1. از ریشه یونانی muthos: دهان و حرف زدن.

نقد ادبی، دکتر سیروس شمیسا

استفاده از علامت ستاره یا سه ستاره در میان یک سطر برای نمایش گسست موضوعی

دیگر کاربرد علامت ستاره و یا سه ستاره در میان سطر برای نمایش فاصله و گسست موضوعی بین دو پاراگراف، بند و یا میان اشعار قبل و پس از آن است.

اذا خان الامیر وکاتباه    و قاضی الارض داهی فی القضاء
فویل ثم ویل، ثم ویل    لقاضی الارض من قاضی السماء

* * *

فلیتک تحلووالحیاة مریره    و لیتک ترضی والانام غضاب
ولیت الذی بینی و بینک عامر      و بینی و بین العالمین خراب
اذا صحّ منک الود فالمال هی    و کل الذی فوق التراب تراب

* * *

گفت یک روز صوفی‌ای به هشام    کای ز ما همچو شیر خون آشام
هرکجا مسجدی گدایی توست    روستا پر ز بی نوایی توست
خون ما شد ز تو سیاه چو شب    نان تو گر سپید شد چه عجب؟

مجالس سبعه، المجلس ثانی، مولانا

علامت ضرب

گاهی اوقات علامت ستاره به عنوان علامت ضرب ریاضی نیز استفاده می‌شود.

۲ * ۲ = ۴

نحوه تایپ و فاصله‌گذاری علامت ستاره

برای تایپ علامت ستاره در ویندوز، باید کلید shift و عدد 8 را با هم بفشاریم. هر گاه علامت ستاره در بالای واژه‌ای و برای ارجاع به زیرنویس بیاید به حرف قبل از خود چسبیده و از حرف بعد از خود یک فاصله خواهد داشت. اگر از ستاره به عنوان علامت ضرب ریاضی استفاده شود، قبل و بعد از آن یک فاصله خواهیم گذاشت.