تأثیر تایپ ده‌انگشتی روی عملکرد مغز

تایپ ده انگشتی فعالیتی است که به کاربران کامپیوتر کمک می‌کند بدون نگاه کردن به کیبورد، کلمات را با ده‌ انگشت خود تایپ کنند. در این روش، هر انگشت مسئول فشردن یک کلید می‌شود. تأثیر این روش در سرعت، دقت و سلامت بدن کاربران مشهود است. اما فواید تایپ ده‌انگشتی به همین موارد خلاصه نمی‌شود. یکی از مواردی که کمتر به آن اشاره شده، تقویت عملکرد مغز است که قصد داریم در این مقاله بیشتر به آن بپردازیم، اما در ابتدا لازم است مختصری درباره مغز بدانیم.

ساختار مغز

مغز انسان میانگین بین 1.2 تا 1.4 کیلوگرم وزن دارد و از 100 میلیارد نورون و 100 تریلیون اتصال تشکیل شده است. این حجم کوچک که تنها ۲ تا ۳ درصد از وزن بدن انسان را به خود اختصاص داده، از چهار نیمکره اصلی تشکیل شده است. نیمکره چپ که گاهی به عنوان نیمکره دیجیتال هم از آن یاد می‌شود، مسئول پردازش زبان و تحلیل‌هاست و موارد زیر را نیز پرداز می‌کند؛

• منطق
• ترتیب‌دهی
• تفکر خطی
• ریاضیات
• حقایق
• فکر کردن به کلمات

اما نیمکره راست نیمکره راست کارهایی کاملا متفاوت مشغول می‌شود و بیشتر به امور حسی می‌پردازد مانند؛

• تخیل
• تفکر جامع
• درک
• هنر
• ریتم
• اشاره های غیر زبانی
• تجسم احساسات
• خیال بافی

با این همه، عملکرد دو نیمکره از یکدیگر مجزا نیست و با فعالیت‌های روزانه و افکاری که داریم می‌توانند با یکدیگر ارتباط برقرار کنند. هرچقدر این ارتباط بیشتر تکرار شود و قوی‌تر باشد، مغز نیز عملکرد بهتری خواهد داشت. تایپ ده انگشتی، شیوه‌ای است که برخی محققان ادعا کرده‌اند مي‌تواند روی عملکرد مغز تأثیر مثبتی داشته باشد و بهره‌وری آن را افزایش بدهد.

فعال‌سازی نیمکره‌های مغز

یک تئوری مطرح کرده است، همانظوریکه برخی از افراد، چپ‌دست یا راست‌دست هستند، ممکن است سمت راست یا چپ مغز برخی از افراد هم غالب‌تر باشد. در اکثر افراد راست دست، نیمکره راست مخچه در ارتباط با نیمکره چپ مغز قرار می‌گیرد و در راستای آسان‌سازی عملکردهای زبانی عمل می‌کند. همینطور چپ دست‌ها هم بیشتر از مخچه چپ و نیمکره راست مغز خود استفاده می‌کنند. مطالعات نشان داده که در تایپ ده انگشتی هر چهار نیمکره به یک اندازه درگیر و مرتبط می‌شوند.

ما امروزه درباره عملکرد مغز به این حقیقت آگاه هستیم که هرچقدر ارتباط میان دو نیمکره و لوب‌های آن بیشتر شود، کارآیی آن هم به تناسب بالاتر خواهد رفت؛ اما، مغز ما به کارهای تکراری‌ که در طول روز انجام می‌دهیم عادت می‌کند. بنابراین ممکن است بخش‌هایی از آن فعالیت کمتری پیدا کنند. تایپ کردن بدون نگاه به صفحه کلید، هر چهار نیم‌کره مغز را درگیر می‌کند چون فرآیند تایپ ده انگشتی شامل تعامل بین زبان، مهارت‌های بصری و حرکتی به طور همزمان است. در واقع، مغز شما در حین تایپ کردن، فرآیندهایی شناختی را تجربه می‌کند. این‌گونه از فعالیت‌ها مسیرهای عصبی میان دو نیم‌کره را افزایش می‌دهد و عملکرد و حافظه را به طور مداوم، در طول زمان بهبود می‌بخشد.

تقویت مهارت‌های شناختی مغز

یک روانپزشک روسی به نام ولادیمیر لِوی در سال 1980 با نوشتن کتابی ادعا کرد که اعتقاد دارد یادگیری شعبده‌بازی می‌تواند به بهبود افسردگی بیماران کمک کند. او معتقد بود که چنین فعالیت‌هایی هر دو نیمه مغز را به هم نزدیک می‌کند و مهارت‌های شناختی را افزایش می‌دهد. جرومی آنگلین، مدرس ارشد روانشناسی در دانشگاه دیکین استرالیا هم درباره این ادعای لوی معتقد است که تایپ ده‌انگشتی هم مانند شعبده‌بازی است و با ایجاد ارتباط بین دو نیمکره می‌تواند مهارت‌های شناختی را تقویت کند.

فعال شدن نقاط خاصی از مغز

یک تحقیق در سال 2015 در ژاپن، بر روی 16 فرد انجام شد. همه داوطلبین افرادی بودند که تایپ ده‌ انگشتی را بلد بودند. آنها کار تایپ، نوشتن و خواندن را انجام دادند و در طول مطالعه از مغز آنها با تکنولوژی FMRI یا ام‌آر‌آی عملکردی، تصویربرداری شد. نتایج نشان داد که بخش‌های بسیاری از نیم‌کره چپ مغز داوطلبان در حین نوشتن فعال شده است. نکته جالب آنکه، در طول تایپ ده انگشتی علاوه بر آن بخش‌ها، مناطقی از مغز نیز فعال شدند که تقریباً می‌توان گفت فقط در حین تایپ کردن اتفاق می‌افتد. بنابراین تصور می‌شود که تایپ، شامل پردازش موازی بیشتری است. به طوری که قبل از اجرای یک حرف، حرف بعدی در مغز و حافظه عضلانی برای اجرا آماده شده است. نتایج تحقیقات نشان داد که روش تایپ ده انگشتی باعث ایجاد اتصال‌های بیشتر بین دو نیمکره مغز می‌شود همچنین فعال شدن نقاطی که در فعالیت‌های دیگر کمتر در مغز فعال می‌شوند، می‌توانند به تقویت مغز و بهبود عملکرد آن کمک کند.

تقویت مهارت‌های حسی-حرکتی

کریستوفر برگلند یک ورزشکار بازنشسته فوق استقامتی است که به عنوان نویسنده‌ای علمی و حامی سلامت عمومی فعالیت می‌کند. او در یادداشت‌هایش می‌نویسد:

من به عنوان یک ورزشکار حرفه‌ای بازنشسته هستم که اکنون به نویسنده‌ای تمام وقت تبدیل شده است. تصور می‌کنم که مهارت‌های حرکتی مورد نیاز برای تایپ ده انگشتی، نوع دیگری از تجربه حسی-حرکتی ایجاد می‌کند. این مهارت به شما کمک می‌کند که ایده‌های تازه از نوک انگشتان شما بدون نیاز فکر کردن زیاد بیرون بیایند.

او عقیده دارد که حافظه ماهیچه‌ای در مخچه نگهداری می‌شود. شاید بتوان تایپ ده‌انگشتی را یکی از فعالیت‌های مخچه قلمداد کرد که بر مهارت‌های حرکتی خودکار تکیه می‌کند. برگلند تمثیل جالبی درباره تایپ ده انگشتی دارد. او معتقد است که یک تایپیست ده انگشتی مانند لوک اسکای واکر در فیلم جنگ ستارگان می‌داند که چطور باید به قلب خودش اعتماد کند و می‌تواند مانند یک استاد جدی با چشمان بسته به هدف بزند. ما در سایت یوتایپ قبلا برای شما مقاله‌ای را تحت عنوان با طریقت یک کاراته‌کار، ده انگشتی تایپ کنید آماده کرده‌ایم که با مثالی دیگر به همین موضوع می‌پردازد.

بهبود حافظه

وقتی از روش تایپ ده انگشتی استفاده می‌کنید، مغز شما مهارت‌های بسیاری را باید از حافظه فراخوانی کند. مثلاً حافظه ماهیچه‌ای در انگشتان و دستان شما، موقعیت کلیدها و فواصل بین آنها را به یاد می‌آورد و کلید مخصوص به خود را می‌فشارد. در همین حین مغز نیاز دارد که نحوه املای کلمات و نظام نحوی جملات را به یاد بیاورد. بنابراین علاوه بر اینکه باید چیزهایی را به یاد بیاورید، بخش‌های مربوط به حافظه عضلانی و حرکتی با حافظه شما یکدیگر در ارتباط قرار می‌گیرند.

اگر می‌خواهید از فواید این ارتباط بیشتر استفاده کنید، توصیه می‌کنیم تصحیح خودکار سیستم خودتان را خاموش کنید و وقتی در تایپ کردن اشتباهی مرتکب شدید، بلافاصله آن را حذف کنید و با تایپ مجدد، آن را اصلاح کنید. این کار به شما کمک می‌کند که اشتباهات خود را کاهش دهید و دایره لغات خود را با املای صحیح افزایش دهید.

تقویت مراکز مربوط به بینایی و حرکتی

همانطوری که تایپ کردن ارتباط بین مهارت‌های حافظه و حرکتی را تقویت می‌کند، می‌تواند به ارتباط بین مراکز مربوط به بینایی و حرکتی هم کمک کند. زیرا نگاه شما در حین تایپ ده انگشتی به مانیتور است و در حال مشاهده کلماتی هستید که به سرعت تایپ می‌شوند. گاهی هم به تصحیح غلط‌های املایی و انشایی می‌پردازید. انگشتان شما هم به طور خودکار می‌داند که باید چگونه عمل کنند. نقاطی از مغز شما که به مراکز بینایی و حرکتی مربوطند، فعالیت دارند و به طور هماهنگ عمل می‌کنند. این فعالیت سبب می‌شود هماهنگی چشم و دست شما هم افزایش پیدا کند. این مهارت نه تنها باعث می‌شود که در تایپ کردن حرفه‌ای شوید، بلکه حتی ممکن است عملکرد شما را در ورزش‌های راکتی مانند تنیس، بدمینتون و پینگ پونگ نیز افزایش دهد.

به نظر می‌رسد که مزایای تایپ ده انگشتی برای مغز بسیار بیشتر از آن چیزی است که در ابتدا تصور می‌شد. ماهیت تکراری و مداوم این فعالیت باعث می‌شود که بتوانیم روی کار خود تمرکز کنیم، غافل از اینکه فرآیند شناختی پیچیده‌ای در پس‌زمینه اتفاق می‌افتد.

علاوه بر بهبود کلی مهارت‌های استفاده از رایانه، تایپ کردن می‌تواند شما را باهوش‌تر کند؛ یعنی مانند یک تمرین برای تقویت مغز است که مراکز مختلف پردازش مغز شما را به طور همزمان درگیر می‌کند. بنابراین به راحتی مي‌توانید با تمرین تایپ ده انگشتی، حافظه، زبان و مهارت های حرکتی خود را در میان بسیاری دیگر بهبود بخشید.